Datum: 21-10-2025

Indiener: Tim Engelaar

Volgens berichtgeving van Omroep Gelderland van 21 oktober 2025 profiteren Gelderse defensiebedrijven weinig van de miljardeninvesteringen in Defensie. Terwijl de defensie-uitgaven in Nederland en Europa stijgen, geven Gelderse bedrijven aan dat zij moeilijk toegang krijgen tot nieuwe opdrachten en dat het lastig is om in contact te komen met Defensie. Uit de berichtgeving komt naar voren dat Gelderse bedrijven graag willen bijdragen aan de versterking van de krijgsmacht, maar de zekerheid missen om te investeren zolang opdrachten uitblijven. Adviesbureau Berenschot verklaart dit mede doordat Defensie vaak kiest voor langdurige samenwerkingen met een kleine groep vaste partners, waardoor kleinere of nieuwe spelers moeilijk kunnen aansluiten. Daarbovenop geeft een woordvoerder van het Ministerie van Economische Zaken aan dat overheidsinvesteringen alleen niet voldoende zijn. Ook particuliere investeerders zijn volgens hem nodig om de Gelderse defensie-industrie verder te versterken. Deskundigen benadrukken in dit verband het belang van innovatie en dual-use technologieën, toepassingen die zowel civiel als militair inzetbaar zijn, omdat deze een positief effect hebben op de regionale economie. Ontwikkelingsorganisatie Oost NL vult aan dat Gelderland veel innovatieve bedrijven kent die voor Defensie van waarde kunnen zijn, maar dat meer samenwerking en ambitie nodig is om die potentie volledig te benutten.

Gezien de in dit nieuwsartikel geschetste situatie, in samenhang met de ontwikkelingen rond het NPRD en het Gelders Defensie Programma dat momenteel in ontwikkeling is, stelt de PVV-fractie de volgende vragen aan het college van GS.

Vragen
1. Is het college bekend met het artikel “Defensiebedrijven grijpen mis bij miljardeninvesteringen” van Omroep Gelderland van 21 oktober 2025? Zo ja, wat is de reactie van het college op de daarin geschetste situatie?

2. Herkent het college het beeld dat Gelderse bedrijven moeite hebben om in contact te komen met Defensie of om nieuwe defensieopdrachten te verkrijgen, en dat sommige ondernemers investeringen uitstellen omdat opdrachten uitblijven? Zo ja, op welke wijze zet het college zich in om deze knelpunten weg te nemen?

3. Ziet het college dat langdurige samenwerkingen tussen Defensie en een beperkte groep vaste partners, zoals Berenschot signaleert, een belemmering vormen voor deelname van Gelderse bedrijven aan defensieopdrachten? Zo ja, is het college bereid om hierover met Defensie in gesprek te gaan en bindende afspraken te maken, zodat Gelderse bedrijven beter kunnen aanhaken? Zo nee, waarom niet?

4. Ziet het college, in lijn met wat het ministerie van Economische Zaken aangeeft, dat een tekort aan particuliere investeringen de ontwikkeling van de Gelderse defensie-industrie belemmert? Zo ja, welke rol kan de provincie spelen om particuliere investeringen in deze sector te stimuleren of te faciliteren?

5. Is het college het met de PVV-fractie eens dat mogelijke risico’s, waarbij de economische voordelen van de versterking van Defensie grotendeels buiten Gelderland terechtkomen, moeten worden voorkomen, aangezien een groot deel van de NPRD-opgaven juist in onze provincie landt? Zo nee, waarom niet?

6. Kan het college toelichten hoe het aangekondigde Gelders Defensie Programma concreet zal bijdragen aan betere toegang voor Gelderse bedrijven tot defensieopdrachten en samenwerkingen?

7. Hoe worden Gelderse ondernemers, brancheorganisaties en kennisinstellingen actief door het college betrokken bij de totstandkoming van het Gelders Defensie Programma?

8. Is het college het met de PVV eens dat ook kleinere en middelgrote Gelderse bedrijven, buiten de directe defensie-industrie, moeten kunnen meedoen en profiteren van de versterking van Defensie, bijvoorbeeld via dual-use technologie? Zo ja, op welke manier neemt het college dit uitgangspunt mee bij de totstandkoming van het Gelders Defensie Programma?

9. Is het college bereid om binnen het Gelders Defensie Programma een structurele monitor in te stellen, waarmee jaarlijks wordt bijgehouden hoeveel defensieopdrachten, investeringen en innovaties (inclusief dual-use) daadwerkelijk in Gelderland landen? Zo nee, waarom niet?

Tim Engelaar,
Statenlid PVV Gelderland