De agrariërs in onze provincie zijn niet alleen voor de provincie van groot belang maar ook voor Nederland als geheel. Zo heeft Gelderland een groot aandeel in de voedselproductie, 17% van de Nederlandse agrariërs woont immers binnen onze provinciegrenzen. Bovendien draagt de land- en tuinbouw 10,6% bij aan het regionaal inkomen in de provincie. De sector is ook nauw verbonden met andere bedrijven in bijvoorbeeld de verwerkende industrie.
Het is zeer prijzenswaardig dat deze sector zich jaar na jaar weet te verbeteren op het gebied van dierwelzijn, participatie in natuurontwikkeling (agrarisch natuurbeheer), maar ook de verbreding. Daar zal ik verder in mijn betoog op terug komen.
Dit alles zorgt ervoor dat de land- en tuinbouw een spil is in een groot netwerk van bedrijven. Naast deze economische facetten moeten we uiteraard het landschap niet vergeten. Het landschap dat velen in Nederland waarderen en om diezelfde reden ook op vakantie gaan naar Gelderland. Het is niet voor niets dat Gelderland inmiddels fietsprovincie nummer 1 is geworden, ten koste van Drenthe. Naast het genieten van ons boerenlandschap is het platteland ook een plek van rust en ruimte voor de mensen uit de stedelijke gebieden.
De PVV vindt het eigenlijk triest dat we vandaag deze discussie moeten voeren. Want de overheid heeft in feite de problemen zelf gecreëerd. Door de agrariërs jarenlang voor de voeten te lopen met nieuwe, al dan niet Europese, regels en het steeds weer veranderende beleid, is de betrouwbaarheid afgenomen. Het lijkt wel alsof de linkse bestuurder het in zijn bloed heeft zitten: 'voorop lopen in de wereld'. Helaas bedoel ik dit in negatieve zin. Koste wat kost moest zich een netwerk van natuurgebieden gaan vormen in Nederland met miljardenoverschrijdingen en uitgekochte boeren als gevolg. Er werd de boeren beloofd dat er Landbouwontwikkelingsgebieden zouden komen, prima ingericht voor grotere intensieve bedrijven. Deze LOG's kwamen er ook, echter alleen op papier. Deze belofte bleek namelijk van geen kant uit te voeren. Natuurbeschermers kwamen in opstand, burgers pikten het niet en gemeenten werkten niet mee. Met als gevolg dat bijna geen enkele agrariër het in zijn hoofd haalde om de strijd met de regels en de bestuurders aan te gaan.
Wat de PVV betreft hebben die boeren groot gelijk. Bovendien, waarom zouden zij eigenlijk moeten verkassen? Wij geloven in de kracht van de ondernemers, ongeacht de plek van hun bedrijf. Waarom zou de ene agrariër wel mogen uitbreiden en zijn buurman 100 meter verderop niet? Enkel vanwege het feit dat er toevallig een stippellijn van het LOG gebied loopt? De PVV verzet zich tegen deze papieren werkelijkheid.
Aangescherpte regels, strenger dan in veel andere landen, hebben er voor gezorgd dat het inkomen steeds kleiner werd. En een logisch gevolg is dan natuurlijk dat er bespaard moet worden op de kosten. Wat ten koste gaat van bijvoorbeeld dierwelzijn en kleinschaligheid. Kort samengevat: 'De overheid heeft zichzelf in haar eigen voet geschoten'.
Natuurlijk is het normaal dat bedrijven zich doorontwikkelen en dat kan gepaard gaan met schaalvergroting. Een heel natuurlijk fenomeen. Maar de PVV vraagt zich hardop af waar de grens ligt. Zoals ik al aangaf in het agendaverzoek, vind de PVV dat deze emotionele discussie zorgvuldig gevoerd moet worden. Daarom heb ik het college in mijn Statenvragen over de megastallen onlangs gevraagd om als definitie van een megabedrijf de grens van 300 NGE aan te houden. Deze definitie wordt bijvoorbeeld ook gehanteerd door Alterra Wageningen en wordt ook genoemd in de motie, waarvan Bleker heeft aangegeven deze te zullen uitvoeren. Ik citeer:
"Ik wil tegemoet komen aan de wens van de Tweede Kamer om tijdens de maatschappelijke dialoog megastallen en mogelijk ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan. Tegen die achtergrond zal ik de motie van de leden Grashoff en Van Veldhoven (28286, nr. 488) onder de aandacht brengen van de provincies en gemeenten met het verzoek gedurende de maatschappelijke discussie over megastallen niet mee te werken aan nieuwe aanvragen waarbij bestemmingsplanwijzingen nodig zijn voor stallen groter dan 300NGE en meer dan één bouwlaag. Hiermee wordt feitelijk een tijdelijke stop op megastallen nagestreefd, zoals in de motie van de leden Thieme en Jacobi (28286, nr. 472) wordt gevraagd."
Einde citaat. In het kader hiervan heeft ook GS een brief van de CDA staatssecretaris ontvangen om dit onder de aandacht te brengen.
Bij 300 NGE hebben we het over 7500 vleesvarkens, 1200 fokvarkens, 120.000 leghennen, 220.000 vleeskuikens, 2500 vleeskalveren of 250 melkkoeien. Wanneer er geen bedrijven bij mogen komen die de grens van 300 Nederlandse Grootte Eenheid overschrijden, betekent dit dat de sector nog wel degelijk kan groeien. Maar de groei is dan niet meer onbeperkt. Het zal de schade aan het landschap beperken, omdat bedrijven maar 1 bouwlaag bevatten en bovendien geen enorme stallen bij bouwen. De PVV verzoekt GS dan ook niet mee te werken aan de bouw van stallen/bedrijven die deze grens overschrijden.
Een belangrijke kanttekening is dat de PVV niet tegen megastallen is vanwege het zogenaamde lage dierwelzijnsniveau. De megastallen voldoen aan de nieuwste regels, zijn schoner en het dierwelzijnsniveau is minstens gelijk aan oudere stallen. De PVV komt op voor de middel- en kleine agrarische bedrijven die door deze kolossen worden weggeconcurreerd. Zij kunnen namelijk niet voor een dergelijk lage kostprijs produceren. Boerenbedrijven horen absoluut in het Gelderse landschap, maar megastallen tasten dit landschap teveel aan.
Is er dan alleen een keuze tussen het vergroten van het bedrijf of stoppen? Nee, wat de PVV betreft niet. De Partij voor de Vrijheid ziet een enorme kans in de verbreding van bedrijven in de breedste zin van het woord. Te denken valt aan een zorgtak, een boerderijcamping, een boerderijwinkel, een agrarische kinderopvang en ga zo maar door.
Zoals u weet is er geen enkele andere partij die zo'n hekel heeft aan luchtfietserij. Maar gelukkig is dat hier ook niet het geval. Diverse onderzoeken wijzen uit dat er toekomst zit in een brede agrarische sector. Laat ik enkele feiten noemen. Volgens de Taskforce Multifunctionele Landbouw kan de huidige agrarische omzet van 600 miljoen binnen 4 jaar worden verdubbeld. Het zogenaamde agrotoerisme (jaarlijkse omzet 250 miljoen) is nog steeds groeiende. Gemiddeld geeft dit een agrariër 10 tot 20% extra inkomen. Binnen de zorgsector staan cliënten in de wachtrij voor een zorgboerderij. De PVV vraagt GS daarom om mee te werken bij verzoeken van bestemmingswijzingen, indien een bedrijf wil verbreden. En om gemeenten een verzoek te doen tot het verlenen van medewerking aan bedrijven die zich willen verbreden.
De PVV ziet op deze manier toekomst in de agrarische sector en wij zijn benieuwd of andere partijen dat ook zien.
Ik dank u voor uw aandacht.